TjillSkillz Werkmethode

TjillSkillz heeft sinds 2004 een manier van werken ontwikkeld die succesvol is in de ontwikkeling van identiteit, kwaliteiten en persoonlijke bewustwording. Belangrijke waarden om te ontwikkelen om sterk te staan in de maatschappij en je eigen successen, welke dit ook zijn, na te streven en te behalen. Deze manier van werken is geïntegreerd in het programma gedurende het gehele jaar. 

Jaarprogramma
Het programma van TjillSkillz omvat twee semesters met gemiddeld 12-15 sessies afsluitend met een presentatie. De eerste presentatie is een eigen werk voorstelling genaamd ‘ARTisTS,’ ART is TjillSkillz. De tweede voorstelling is de totaalproductie. Dit is een voorstelling waarin verschillende disciplines samenkomen tot één geheel, waarbij dans en theater de rode draad vormen en rap en spoken word een vaste waarde hebben. De totaalproductie vindt plaats als hoofdact in de voorstelling dat TjillSkillz organiseert. Een festival met workshops en optredens van TjillSkillz en (lokale) gastgroepen. Een voorstelling als deze zorgt voor ontmoetingen, verbindingen en wederzijds inspireren.

Tijdens de sessies leren de jongeren bewegen, dansen, spelen, rappen, tekstschrijven, maken en performen. Inhoudelijk analyseren ze hun eigen gekozen verhaal en theatraliseren ze hun eigen situatie, waardoor ze leren relativeren en afstand nemen van wat ze mee maken of meegemaakt hebben. Tijdens sharings, die op meerdere momenten van het maakproces plaatsvinden, delen ze hun materiaal in de fase waar het is. Hierop geven en ontvangen ze feedback, waardoor ze verschillende perspectieven meekrijgen over hun materiaal en indirect over de gekozen eigen situaties. 

Ze maken vaak autobiografisch theater en tijdens dit proces leren ze hun eigen talenten, kwaliteiten en leerpunten kennen. Daardoor krijgen ze, naast een gezonde kritische houding, ook zelfvertrouwen, waardoor ze met hun leerpunten kunnen (en leren) omgaan. 

Op sociaal vlak ontwikkelen ze zich op het gebied van conflicthantering, het accepteren van feedback en wederzijds coachen. De deelnemers stimuleren elkaar en leren omgaan met positieve en negatieve emoties die onvermijdelijk tijdens een maakproces de kop opsteken. Tevens worden het uithoudings- en concentratievermogen getraind. 

Inhoud van een TS Class

Dans en theater zijn, vanuit de visie van TjillSkillz, onlosmakelijk verbonden aan elkaar. De basiselementen bij beide zijn bewustwording en beweging. Op het moment dat je op de vloer staat om jezelf te presenteren is er sprake van beweging en bewustwording. Wat wil je vertellen, hoe presenteer je dit en hoe kun je jouw lichaam daarvoor inzetten? De discipline dans en theater bieden spelenderwijs veel technieken om bewust(er) te worden van je lichaam en je spel en dit verder te ontwikkelen met legio aan dans en theatertechnieken.

Een TjillSkillz sessie duurt 3 uur inclusief een 15 minuten break. Dit vindt plaats op de woensdagen van 19:00 – 22:00 uur in Wijkcentrum Grote Beer van Stichting Netwerk. Tijdens de sessies werken we met individuele en groepsimprovisatie, partnering, rap en spoken-word workshops, theater en danslessen en empowerment oefeningen. Het TS Team (coaches en docenten) zijn minimaal 45 minuten eerder aanwezig. De jongeren die binnenkomen worden gezien en warm verwelkomt. 

De TS Class start over het algemeen met dans. Hierbij is de kernwaarde ‘endurance’ een belangrijk onderdeel. Continue blijven bewegen om binnen je eigen lijf de energie en het bloed te laten stromen. Dit zorgt ervoor dat je geestelijke en psychologische ervaringen op een ander niveau verwerkt. ‘Moving the mind forward’ zoals we dat binnen TjillSkillz noemen. Jongeren zijn snel afgeleid. Breng ze in de gezonde trance van focus en de focus gaat van nature van het denken naar het lijf. Een fijne bijkomstigheid is dat vaste (denk) patronen weer in beweging komen, waarbij er gewerkt wordt aan mogelijkheden in plaats van onmogelijkheden. De jongeren komen vanuit allerlei verschillende situaties en omgevingen de les binnen en door samen in beweging te gaan middels endurance breng je de groep samen op één lijn. In deze “endurance” oefeningen zit een koppeling in geen oordeel, omdat je blijft bewegen zonder oordeel. Er is geen fout, alleen bewegen. Dit is een natuurlijke manier om een “non judgement” (veilig, oordeel loos) klimaat/cultuur mee te geven aan het individu/ groep.

Na endurance volgt theater, spel. Hierin krijgen de jongeren verschillende theater tools aangeboden en wordt er gewerkt vanuit improvisatie. Dit laatste is een rode draad binnen alle disciplines van TjillSkillz en draagt bij aan een veilig klimaat en het ontwikkelen van o.a. zelfvertrouwen en je identiteit. De docenten die de improvisatie oefeningen geven nodigen de jongeren uit om binnen een veilig klimaat uit hun comfortzone te stappen. De jongeren leren te proberen, durven vallen/ op hun bek te gaan. Ze worden beloond door te proberen en zichzelf te zijn. 

Op deze manieren werkt TjillSkillz aan het ‘sponseffect’. Een spons absorbeert het water (alle informatie) zonder moeite en als je de spons leegmaakt, komt veel water er weer zonder moeite uit. Als je een kind bent, ben je (over het algemeen) een spons.  Zonder moeite absorbeer je veel informatie en speel je ermee zonder oordeel. Als een lade van een kast vol creativiteit zit, staan alle laden van de kast volledig, zonder censuur, open wanneer je kind bent. Als je naar de pubertijd gaat, zijn er heel veel in veranderingen op verschillende niveaus. Veel van de laden met al die creativiteit sluiten zich, om verschillende redenen. Er volgt vaak een oordeel op: het is mooi, lelijk, ik ben mooi, lelijk. Daardoor voel t men niet meer de vrijheid om zichzelf te mogen zijn. Bij TjillSkillz zijn we bezig om die ladekast weer te openen en het sponseffect te creëren. Dit optimaliseert het leerrendement, wat van wezenlijk belang is voor de ontwikkeling van identiteit, zelfvertrouwen en zelfredzaamheid.

De rol van het TjillSkillz Team

Het succes van deze manier van werken valt en staat op de professionele docenten/ coaches. De kennis en kwaliteiten van de professionals is dan ook van wezenlijk belang. Naast het hebben van kennis, bij voorkeur een hbo-diploma, in hun discipline vraagt deze manier van werken om meerdere kwaliteiten, zoals affiniteit met jongeren, kennis over de eigenschappen van jongeren (van puber tot en met jongvolwassenen) mensenkennis, betrokkenheid, eerlijkheid, invoelingsvermogen als docent, en coach, je gelijkwaardig in kunnen zetten op verschillende niveaus. Het is een pré om als professional uitvoerend bezig te zijn in één of meerdere disciplines.

Het TS Team werkt nauw samen. Om ervoor te zorgen dat de inhoud van de classes, dat uit meerdere disciplines bestaat en het resultaat van de performances een samensmelting (kunnen) zijn van meerdere disciplines is er nauw overleg nodig tussen de verschillende docenten en coaches. Dit zorgt, naast de eigen voorbereiding, voor meer voorbereidingstijd in teamverband. Door goed overleg vormt het rijke en net zo diverse team één ‘huis’ naar de jongeren toe. Dit voorkomt verwarring en versterkt hun groei.

Tijdens de verschillende onderdelen van de classes doen alle teamleden mee. Ze verdelen zich natuurlijkerwijs over de gehele groep. Hierdoor krijgt de ontwikkeling van een veilig klimaat en het in stand houden daarvan een enorme boost. Dat draagt weer bij aan de ontwikkeling van de jongere(n) op meerdere vlakken doordat de coaches de individuen meenemen. Wanneer de fase aanbreekt van materiaal maken, monteren en/ of doorlopen, begeleiden de docenten/ coaches.

Eén seizoen van TjillSkillz uitgelicht

De werving vindt plaats voorafgaand aan semester 1 en semester 2. In december/januari en juni/ augustus vindt de werving plaats. De eerste week van september en januari heeft het TjillSkillz team zelf een drie uur durende sessie waarin we een meeting hebben over de planning en aanpak. Daarnaast gaat het team de vloer op om samen te spelen, dansen met als doel, na de zomer of kerstvakantie, elkaar (opnieuw) te ontmoeten, leren kennen, verbinden en de kracht van het team te ontdekken en ervaren. 

Drie intune lessen

De start van elk semester begint met drie intune lessen met de (nieuwe) deelnemers en het team. Hierin staan bovenstaande elementen wederom centraal. Intune lessen worden geleid door professionele vakdocenten getraind in de TjillSkillz werkwijze, waarbij de specialismen van de diverse betrokken professionals worden ingezet om de fysieke, mentale en artistieke mogelijkheden van de deelnemers optimaal te benutten en te versterken. 

De docenten en (nieuwe) TjillSkillers krijgen tijdens deze drie lessen de kans om met elkaar kennis te maken. Tijdens de intune lessen is het werken aan veiligheid een rode draad. Dit gebeurt middels instructie, side-coaching en is verwerkt in de oefeningen. Het veilige klimaat zetten we uit, faciliteren we en vervolgens draagt de gehele groep dit uit. Dit zet een goede basis voor de start van het gehele seizoen. De (nieuwe) TjillSkillers krijgen verschillende oefeningen aangereikt vanuit alle disciplines. Hierin zijn de volgende elementen verwerkt: groepsdynamiek, mentale flexibiliteit, openheid, vermogen tot samenwerken, improvisatiekwaliteiten, muzikaliteit, oppikvermogen, hun kwaliteiten ontdekken, enz. Elke docent houdt gedurende deze drie lessen een observatie bij van elke deelnemer, waarin de sterke punten en werkpunten beschreven staan. 

Voorafgaand krijgen de TjillSkillz jongeren en de nieuwe deelnemers een aanmeldingsprocedure. Hierin wordt gevraagd naar gegevens, ervaring in verschillende disciplines, interesses, e.d. Verder geven we korte informatie over TjillSkillz en wat wij van hun verwachten tijdens de drie intune lessen. Hierbij wordt gekeken naar de kwaliteiten van de jongeren. Het is niet belangrijk om een bepaald niveau te hebben in dans, theater en/ of andere disciplines. Wel is het belangrijk dat ze passie hebben, open staan en willen werken. Tijdens de intune lessen wordt hiernaar gekeken. Ook wordt er gekeken naar creativiteit, samenwerkingskwaliteiten, e.d. 

Start Level

Naar aanleiding van de drie intune lessen vindt er onderling overleg plaats tussen de docenten en krijgen de jongeren schriftelijk en klassikaal hun ‘Start Level’. Hierin geven we aan wat wij hebben gezien. Naast de sterke punten, geven we de jongeren werkpunten mee waarin zij zich verder kunnen ontwikkelen. Het ‘Start Level’ geeft inzicht in waar de jongeren staan en is de rode draad in de volgende lessen. Tevens geeft het de docenten de gelegenheid om gedurende de repetities en lessen een aangepast programma op te zetten wat aansluit bij de behoefte van de deelnemers. 

De vierde les start met dans en spel. Vervolgens vindt het ‘Start Level’ moment plaats. De jongeren lezen hun eigen start level. De jongere wordt gevraagd welke aspecten uit het start level naar voren komen voor hem/ haar en waarom. Interpretaties van de inhoud kunnen verschillen en door erover in gesprek te kunnen gaan, kom je op één lijn. Hierdoor is het helder en makkelijk te meten. De groep geeft in deze sessie feedback en leert elkaar op deze manier persoonlijk, maar ook op artistiek vlak kennen. Dit is een belangrijk onderdeel voor de binding van de groep en een goede groepsdynamiek. In deze les wordt ook groepsdynamiek uitgelegd en wat de kracht van de groep kan zijn en de verantwoordelijkheid die elke deelnemer hierin heeft.  De jongeren worden bewust gemaakt van de van de helende kracht van de groep voor het individu. 

ARTisTS en de Totaalproductie

Na de intune lessen starten de repetities voor ARTisTS of de totaalproductie. Dit is opgebouwd in drie fases: onderzoeken, creëren en monteren. Elke fase duurt grofweg een maand. Hieronder de twee hoofdzakelijke presentaties waar we naartoe werken: ARTisTS en de totaalproductie.

Bij ARTisTS werken de jongeren een concept uit. We laten de jongeren nadenken over een aantal vragen. Wat willen ze maken? Waarom willen zij dit maken en zich hier verder in ontwikkelen? Willen ze dit alleen of met één of meerderen? Vervolgens werken ze het idee uit door te brainstormen/ associëren op het idee. Dit gebeurt o.a. middels mindmapping, zie boek. Na de brainstorm, onderzoeksfase, maakt het team een verdeling in solo’s, duetten, groepjes, e.d. De creatiefase start. De jongeren krijgen de opdracht om het concept te omschrijven. Hierbij geeft het team elementen mee, die zij gedurende het maakproces helder krijgen, waaronder tijd, kracht, ruimte, beweging, beelden, licht, geluid, sfeer, enz. Dan volgt het maken van een plan van aanpak, waarbij ze kijken naar het aantal repetities en de tijd die ze hebben. Dit alles is onder begeleiding van de docenten/ coaches. Het accent tijdens de creatiefase ligt op het maken van materiaal. Zodra er genoeg materiaal is om mee te werken, wordt gaandeweg (de tijd verschilt per stuk) gewerkt aan het stuk: eventuele scènes, volgorde, e.d.

Gedurende het maakproces – de creatie en montage fase – vinden sharings plaats. Momenten waarin het materiaal aan het einde van de repetitie gedeeld worden. Hierin wordt respectvolle feedback uitgewisseld waar iedereen, de jongeren en docenten/ coaches aan meedoen. De docenten/ coaches letten erop dat alle jongeren meedoen aan het geven van feedback, waarbij de jongere leert te onderbouwen waarom iets wel/ niet werkt. De jongere(n) die feedback ontvangen, luisteren, stellen eventueel vragen ter verduidelijking en geven hun dankbaarheid voor de feedback die gegeven is.

Wanneer alle stukken in de kinderschoenen staan vinden er een aantal doorlopen plaats. Deze zijn meestal aan het einde van de montage periode. De laatste repetities en doorlopen vinden plaats op de locatie waar het optreden plaatsvindt, zodat de jongeren bekend raken met de ruimte waar zij zullen optreden. Het is belangrijk om de locatie te gaan voelen en ademen qua ruimte, akoestiek en energie. Het resultaat van de eigen werkstukken zijn elk jaar weer enorm divers: dans, theater, cabaret, spoken word, rap, zang, muziek of een combinatie van meerdere disciplines. Na de voorstelling is er een evaluatie van ARTisTS en een nieuw Start Level waarin de jongeren meekrijgen waarin ze gegroeid zijn en wat de aandachtspunten zijn voor de komende periode.

Bij de Totaalproductie werkt het artistieke team i.s.m. de coaches aan de eindvoorstelling. Tijdens de onderzoeksfase krijgt het team informatie vanuit de individuele improvisaties, groepsimprovisaties en (zelfmaak) opdrachten. Het team heeft een aantal brede thema’s en onderwerpen paraat waar de productie over zou kunnen gaan. Voorop staat dat de informatie van de groep leidend is. Dit wordt verwerkt in de vooraf uitgedachte thema’s of er ontstaat een nieuw thema of onderwerp. Het artistieke team komt dan ook n.a.v. de informatie van de onderzoeksfase samen om een plan van aanpak te creëren met een taakverdeling voor het gehele team.

Tijdens de creatiefase wordt er gewerkt aan (eigen) materiaal. De jongeren krijgen regelmatig huiswerk mee naar huis, waarin zij opdracht krijgen om bijvoorbeeld teksten te ontwikkelen, oefenen, e.d. Een terugkomend uitgangspunt zijn de sharings, waarbij feedback gegeven en ontvangen wordt. De montageperiode bestaat wederom uit een aantal doorlopen en werken op locatie.

Het resultaat is een multidisciplinair stuk waarbij dans, theater met andere disciplines samenvloeien tot één stuk. In dit stuk komen het individu en de groep naar voren. Het stuk is ten allen tijden in ontwikkeling en zo ook de jongeren en de makers. Na elke voorstelling is er een feedback sessie waardoor de jongeren en het stuk elke keer groeien/ ontwikkelen. Zo nodig worden er aanpassingen gemaakt voor de volgende voorstelling. De jongeren blijven op deze wijze op scherp staan en leren elke voorstelling ‘fris’ te bekijken en performen. 

Evaluaties

Tijdens het proces, na de presentatie, voorstellingen en aan het einde van het seizoen/ jaar vinden individuele en groepsevaluaties plaats. Bij groepsevaluaties krijgen de jongeren een evaluatieformulier waarin zij anoniem kunnen beschrijven hoe zij TjillSkillz vinden, wat wel/ niet werkt, waarom, en wat de behoeftes, wensen zijn, e.d. 

Het team bespreekt alle evaluaties, evalueert elkaar en het proces. Hier wordt o.a. besproken of het ‘plan’ nog aansluit op de groep: is het nodig om het één en ander aan te passen of het geheel met nieuwe ogen te bekijken? Het team maakt een schriftelijke evaluatie van elke jongere en de groep, genaamd ‘Start Level’. Hierin staat de groei beschreven van de jongere in positieve punten en werkpunten. Dit alles wordt klassikaal besproken, wat zorgt voor transparantie. Tussendoor vinden er regelmatig individuele evaluaties plaats. Dit gebeurt op aanvraag vanuit de jongere of de docent.